پند منتسکیو

پند منتسکیو / تورج عاطف                                           

آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی

دست خود ز جان شستم از برای آزادی

تا مگر به دست آرم دامن وصالش را

می دوم به پای سر در قفای آزادی

با عوامل تکفیر صنف ارتجاعی باز

حمله می کند دایم بر بنای آزادی

در محیط طوفان زای، ماهرانه در جنگ است

نا خدای استبداد با خدای آزادی

شیخ از آن کند اصرار بر خرابی احرار

چون بقای خود بیند در فنای آزادی

"فرخی یزدی "

حکایت آزادی شیرین است و چه  بی کران خون ها ریخته شدند از برای نفحه زیبائی که آزادی نام دارد.

اما این آزادی چیست که به گفته فرخی جان باید فدای آن نمود ؟ امروز سه قرن از میلاد مردی  می گذرد  که گفت

" رشد و بالندگی کشورها بر اساس آزادی در  بین آنها و نه میزان منابع و حاصلخیزی سرزمینشان  حاصل می شود "

 از شارل دو منتسکیو صحبت می کنم مردی که در اوایل قرن هیجدهم میلادی  در فرانسه ای تحت استبداد  بی کران  لوئی چهاردهم زندگی می کرد.

   او معتقد بود که در  استبداد شخص اول مملکت به بیان او  جادوگر بزرگی است  زیرا که مردم را وامیدارد آن طور که او میخواهد فکر کنند.

 او کتابی به نام " نامه های ایرانی " با نام مستعار  نگاشت که در آن اذعان داشت روحانیون  سرمایه عمومی را غصب می کنند  و مانع استفاده آن برای پیشرفت جامعه می شوند . او با شگفتی از تعداد بی شمار روحانیان در فرانسه  غرق در فساد و تباهی  و فقر  یاد می کرد . او خطابه های بی شمار روحانیون را چنین وصف کرد

"کسی که بدون فکر کردن حرف می زند، صیادی را می ماند که بدون نشانه گرفتن، تیر خالی می کند"

او بعد ها کتاب مشهورش " روح القوانین منتسکیو " را نگاشت. روح‌القوانین تأثیری ژرف بر جمهوری فرانسه و دیگر جنبش‌های دموکراتیک و لیبرال آن روزگار جهان گذاشت و  بعنوان منبعی مهم در تدوین قانون اساسی آمریکا و بسیاری از نظامهای دموکرات جهان   تبدیل شد

او بر تقسیم قدرت در ارکان یک جامعه اعتقاد بارز داشت  و گفت

"تنها قدرت است که می تواند جلوی قدرت را بگیرد"

اما ارزش قدرت ها  بر اساس مدیریتی بهینه  است که  بر جامعه  وجود داشته  باشد.  مدیریتی که منتسکیو این گونه از آن  می گوید

"پریشان نمودن اوضاع مستلزم هوشمندی نیست، اما ایجاد نظم و تعادل به نیروی عقل وابسته است"

 از دید منتسکیو مدیریت با  عقلانیت رابطه تنگاتنگی دارد و عقلانیت زمانی  رشد و نمو می کند که یک جامعه  در آزادی نه استبداد زندگی کند  ودر این باره می گوید   

"کشور در صورتی دارای آزادی و استقلال است که افرادش آزاد و مستقل باشند"

و  میوه  عقلانیت و آزادی فضیلت انسانی است