عالمی نو

عالمی دیگر و از نوع آدمی ؟/ تورج عاطف                                  

آدمی در عالم خاکی نمی‌آید به دست

عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی

" حافظ"

در دهم دسامبر سال  1896 آلفرد نوبل در گذشت . مردی که می توانست تنها مخترع دینامیت و یا به تعبیری " تاجر مرگ " باشد اما آگهی فوت جعلیش  که 8 سال قبل از مرگش چاپ شد و او را " تاجر مرگ " خطاب داد باعث شد به این اندیشه رود که   نود و چهار در صد ثروتش را در راه کار بزرگی بگذارد و جایزه نوبل را  بنیاد نهاد که به نخبگان شیمی و فیزیک و ادبیات و علوم پزشکی و به صلح اهدا کند . او معتقد بود که جهان  نیازمند به تلنگری است که از مرگ  راهی برای زندگی و از جنگ رهسپار صلح شود . اظهار نظری مشهور از آلفرد نوبل نقل شده است که می گوید

"فریب و حیله، بزرگ‌ترین صنعت دوران ما پس از کشاورزی است"

انسان ها با قوه تعقل خود  به دنبال یافتن  ایده های مختلف هستند  و به قول ویکتور هوگو

" در مقابل هجوم ارتش ها می توان مقاومت کرد اما در مقابل هجوم عقاید مقاومت بی فایده است " اما افسوس که تبدیل عقاید خصوصا عمدتا  عقاید خوب به واقعیت و عملی کردن آن کاری بس مشکل است  همان گونه که ایده  جوایز نوبل در بسیاری از مواقع خصوصا در بحث نوبل صلح   نگاه به سیاستی دارد که پایه آن فریب و حیله است .

باری بیش از نیم قرن پس  از مرگ نوبل و تلاش او برای صلح و انجام دو جنگ جهانی در فاصله این سالها در سالگرد مرگ  او در دهم دسامبر در سال 1948   اعلامیه حقوق بشر به تصویب رسید که اصول آن بر پایه برابری و برادری و کرامت و آزادی (اندیشه و نظر و دین ) و حق زندگی و منع برده داری  ... بود . ایده هائی که بر روی کاغذ بسیار فریبنده اما هنگامی که گرفتار اختراع بزرگ بشر پس از کشاورزی یعنی  سیاست می شد تنها معنی آرزوهای بر باد رفته را می داد و امروز شاهدیم که  میزان  بیدادگری   در روزگار ما بی کران  است.

   پنجاه  سال طول  کشید ها  تا بعد از اعلامیه حقوق بشر بار دیگر در ده دسامبر  بشر به یادش آمد کره زمین تنها متعلق به او و ظلم  کردن به سایر موجودات نباید باشد و اعلامیه حقوق حیوانات تصویب شد اما آرزوها برای  موجودات بسیار با وفادارتر و مهربان تر از انسان  هنوز ناکام  ماندندو..

 بی گمان  در ده دسامبر دیگری  هنوز هم شعر حافظ   برایمان تداعی می شودکه  باید عالمی نو از انسان های با ایده های ماحصل از عشق و درک و برابری و آزادی  دوباره ساخته شود . ای کاش چنین بادا